به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، دکتر توفیق وهبه رئیس مرکز پژوهش های عربی قاهره که چندی قبل برای شرکت در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی به ایران آمده بود، طی یادداشتی که در اختیار خبرگزاری حوزه قرار داد، به شرح این اجلاس بین المللی پرداخت. ترجمه یادداشت این اندیشمند مصر تقدیم خوانندگان ارجمند می شود:
کنفرانس بین المللی علما و بیداری اسلامی به مدت دو روز از تاریخ 29 تا 30 آوریل 2013م در سالن اجلاس سران در تهران به دعوت مجمع جهانی بیداری اسلامی برگزار شد و از هر نظر کنفرانس موفقی بود.
* وحدت اسلامی، مهمترین هدف امت اسلام
در جلسه‌ی افتتاحیه رهبر انقلاب اسلامی آیت الله خامنه‌ای سخنرانی کرد. وی با خوش آمدگویی به حاضران و بیان مطالب مهمی خطاب به علمای عضو کنفرانس و علمای غیر عضو، از آنان خواست تا به وظیفه‌ی خود در قبال حفظ بیداری اسلامی و انقلاب‌های اسلامی در کشورهای جهان اسلام عمل کنند تا این انقلاب‌ها در برقراری وحدت اسلامی همه‌جانبه که مطابق آیه‌ی «إنّ هذه أمّتکم أمّة واحدة و أنا ربکم فاعبدون» مورد تأکید اسلام است و همه‌ی کشورها و ملت‌های اسلامی نیز آن را آرزوی می‌کنند، به موفقیت برسد؛ چراکه وحدت اسلامی مهمترین هدف امت اسلام است.
* یکی از مهمترین اجلاس های بیداری اسلامی
این اجلاس از بزرگترین و مهمترین کنفرانس‌های بیداری اسلامی است که به دعوت و همت مجمع جهانی بیداری اسلامی در جمهوری اسلامی ایران تشکیل یافته است، زیرا بیش از 800 تن از علما و اندیشمندان سراسر جهان افزون بر علما و متفکران ایرانی در آن حضور داشتند.
بیش از 350 گزارشگر و خبرنگار و عکاس وابسته به شبکه‌های ماهواره‌ای و روزنامه‌ها و مجلات و مؤسسه‌های رسانه‌ای جهانی، فعالیت‌ها و برنامه‌های کنفرانس را پوشش دادند.
* جلسات عمومی و نشست های تخصصی در اجلاس
در این کنفرانس چهار جلسه‌ی عمومی تشکیل شد که طی آن‌ها مسائل اسلامی ضروری همچون مسأله‌ی فلسطین، سوریه و بحرین مورد بررسی قرار گرفت و نیز یک جلسه ویژه‌ی گزارش‌های کمیسیون‌های شش‌گانه برگزار گردید. این کمیسیون‌ها عبارت بودند از:
1- کمیسیون مبانی نظری بیداری اسلامی؛
2- کمیسیون نقش علما در بیداری اسلامی؛
3- کمیسیون علما و فرصت‌ها و چالش‌های جهان اسلام؛
4- نظام حکومتی مطلوب در اسلام؛
5- آینده‌ی جهان و جایگاه امت اسلامی در آن؛
6- رسول اکرم؛ محور حرکت امت اسلامی.
در جلسه‌ی اختتامیه رئیس جمهور ایران محمود احمدی نژاد سخنان مهم و جامعی درباره‌ی امت واحد اسلامی و بیداری اسلامی و نقش علما در تحکیم ارکان وحدت و بیداری ایراد کرد و از آیات قرآن و احادیث نبوی نیز در تأیید سخنان خویش بهره جست. سخنان وی واقعاً از نظر بلاغت و شیوایی در بالاترین مراتب قرار داشت و خدا را گواه می‌گیرم که از هیچیک از رؤسای جمهور چنین سخنان جامع و مانع و رسایی نشنیده‌ام. ای کاش دبیر کنفرانس ترجمه‌ی سخنان آیت الله خامنه‌ای و احمدی نژاد را به زبان عربی منتشر کند.
* گزارشی از کمیسیون آینده جهان و جایگاه امت اسلامی
بنده این افتخار را داشتم که به ریاست کمیسیون پنجم که موضوع آینده‌ی جهان و جایگاه امت اسلامی را مورد بررسی قرار می‌داد انتخاب شوم. ما دو جلسه متوالی با حضور بیش از هفتاد تن از علما و اندیشمندان مسلمان از سراسر جهان و فعال در مجلات سیاسی و اجتماعی و موضوعات مرتبط با حرکت بیداری اسلامی تشکیل دادیم تا موضوعاتی که از سوی دبیر کل کنفرانس تعیین شده بود را مورد بررسی قرار دهیم.
بیست و دو نفر از علمای مسلمان در طی جلسات کمیسیون مقاله‌هایی را ارائه داده و به سخنرانی و ارائه‌ی نظر پرداختند. همچنین تعدادی دیگر از شرکت‌کنندگان نظرات خود را درباره‌ی مسائل طرح شده ابراز داشتند و بر نکات زیر که مورد تأیید کمیسیون نیز واقع شد تأکید کردند:
1- جهان اسلام توانمندی‌های فرهنگی و سیاسی و اقتصادی بالفعل و بالقوه‌ای دارد که اگر به صورت دقیق شناسایی و به کار برده شوند و نیز چنان‌چه سطح همکاری‌ها میان کشورهای اسلامی توسعه و گسترش یابد، می‌تواند به‌طور ملموسی در بهبود وضع معیشت مسلمانان در سراسر جهان تأثیرگذار باشد.
2- جنبش عظیم بیداری اسلامی بر این باور است که تنها راه تحقق عدالت و صلح در جهان عبارت است از بازگشت به آموزه‌های پیامبران، احترام گزاردن به نقش توده‌ها، حفظ کرامت انسانی و نیز مقابله با خودکامگی‌ها در سطح داخلی و با ساختارها و نظام‌های مبتنی بر منطق سلطه در سطح جهانی.
3- پیروزی‌های چشم‌گیری که مسلمانان در مناطق مختلف جهان اسلام به دست آورده‌اند، نظام جهانی ظالم را که بر اصل قدرت استوار است با چالش‌های اساسی روبرو کرده و این چالش‌ها امت اسلامی را در آستانه‌ی معادله‌ی جدید قدرت قرار داده است. از این‌رو امت اسلامی باید از این فرصت در تقویت جایگاه جوامع اسلامی در سطح جهانی بهره‌برداری نماید.
4- شرکت‌کنندگان در کمیسیون با محکوم کردن سیاست یک بام و دو هوای غرب در قبال برخی مسائل همچون حقوق بشر، آزادی عقیده، آزادی بیان و حق ملت‌ها در داشتن فناوری‌های پیشرفته، به‌ویژه فناوری هسته‌ای، دولت‌های اسلامی را به یکسان‌سازی دیدگاه‌ها و روش‌ها برای جلوگیری از غرب در تحمیل معیارها و خواسته‌های خود بر دیگران فرامی‌خواند.
5- مسلمانان باید با تکیه بر آموزه‌های دینی و ارزش‌های درونی خود در زمینه‌ها‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به الگویی برای دیگران تبدیل شوند تا بتوانند موقعیت خود را در عرصه‌ی بین الملل بازیابند.
6- مسئله‌ی فلسطین به مثابه‌ی مهمترین مسئله‌ی مسلمانان، با توجه به نقش اساسیی که در روند تکاملی جنبش بیداری اسلامی ایفا کرده است، یکی از ارکان اصلی آن به شمار می‌رود. بنابراین جنبش بیداری اسلامی حمایت خود از مقاومت را تا دستیابی ملت ستمزده‌ی فلسطین به حقوق خود و تحقق حاکمیتشان بر تمام سرزمین‌های اشغالی از بحر تا نهر، ادامه خواهد داد.
7- رسانه یکی از عناصر قدرت در عصر اطلاعات است و همان‌طور که غرب از رسانه در مخدوش جلوه دادن چهره‌ی بیداری اسلامی استفاده می‌کند، مسلمانان نیز باید در توسعه‌ی گستره‌ی بیداری اسلامی و انتشار اهداف و اصول آن از رسانه بهره ببرند.
8- جایگاه کنونی کشورهای اسلامی در محافل و نهادها و سازمان‌های بین المللی با توان‌ها و ظرفیت‌های شگرف آن‌ها همخوانی ندارد. ازاین‌رو کشورهای اسلامی باید در نهادها و سازمان‌های بین المللی نقش فعال و مؤثری ایفا کنند تا بتوانند به حقوق جهانی خود دست یابند.
9- علما و اندیشمندان مسلمان باید نقش مهمی را در ایجاد وحدت و تشکیل امت واحد اسلامی ایفا کنند.
10- جهان اسلام از علما انتظار دارد که نقش خود را در راهنمایی و ارشاد و جلوگیری از انحراف حرکت بیداری اسلامی از مسیر و اهداف خود ایفا نماید.
11- نقش علما در تشکیل و احیای تمدن اسلامی بر اساس مبانی دین و عقلانیت و دانش و اخلاق.
12- چشم‌انداز بیداری اسلامی در اداره‌ی جهان اسلام و نظام جهانی در آینده.
13- بررسی عوامل رشد حرکت بیداری اسلامی و افزایش قدرت آن در اداره‌ی امور جهان.
14- با توجه به جهانی‌سازی به مثابه‌ی یک ابزار، می‌توان از آن در توسعه و رشد جهان اسلام بهره جست.
15- پناه‌جویی مردم جهان به ارزش‌های معنوی و دین فرصتی را برای نشر اسلام فراهم ساخته است.
16- شرکت کنندگان در کمیسیون پیشنهاد دادند به منظور تحقق اهداف بیداری اسلامی و تقویت وحدت مسلمانان و مقابله با رویکردهای تکفیری، اتحادیه علمای اسلام تأسیس شود.
* درخواست از دکتر ولایتی
من در اینجا از جناب دکتر ولایتی دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی می‌خواهم که بر ضرورت پیشنهاد شماره‌ی 16 کمیسیون در خصوص تأسیس اتحادیه‌ی علمای اسلام به منظور تحقق اهداف بیداری اسلامی و تقویت وحدت مسلمانان و مقابله با رویکردهای تکفیری توجه مبذول دارد.
* بخش هایی از بیانیه پایانی اجلاس
در بیانیه‌ی پایانی کنفرانس نیز نکات مهمی مورد تأکید قرار گرفت که در زیر به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌شود:
بند 4: یکی از مهمترین وظایف علما و اندیشمندان جهان اسلام در شرایط کنونی این است که مبانی نظری و اصول قرآنی و روایی و فقهی بیداری اسلامی را بیان کنند و با ترویج اهداف و مبانی اصلی آن، در برابر تفکرات افراطی یا تفریطی بایستند.
بند 7: اقداماتی از قبیل تکفیر و تفسیق و متهم‌سازی مسلمانان به شرک و بدعت‌گزاری و هتک حرمت مقدسات آنان نتیجه‌ای جز بهره‌برداری دشمنان اسلام از این اقدامات و گسترش دامنه‌ی اختلافات و دشمنی‌ها و کینه‌ها میان برادران دینی ندارد، ازاین‌رو علمای مذاهب مختلف اسلامی باید به نشر فرهنگ همکاری، مدارا، میانه‌روی و گفت‌و‌گو اهتمام داشته و مراکز مربوط به تقریب مذاهب را به منظور اصلاح نگرش پیروان هر مذهب نسبت به مذاهب اسلامی دیگر به کار گیرند. پیروان مذاهب اسلامی نیز باید بر اساس آیه‌ی شریفه‌ی «أدعُ إلی سبیل ربّک بالحکمة و الموعظةِ الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن» به گفت‌و‌گوی بی‌طرفانه و بر اساس اخلاق با پیروان مذاهب دیگر روی آورند.
بند 13: با توجه به اینکه استکبار جهانی و صهیونیزم در مسیر مقابله با امت اسلامی از راه اجرای سیاست‌های نظام‌یافته و نقشه‌های عملی نوین، از جمله فیلم‌های مخرّب، هتک حرمت قرآن کریم و رسول اعظم صلی الله علیه و آله و صحبه و سلم، مبارزه با حجاب و جلوگیری از ساخت مساجد و مراکز اسلامی، حرکت می‌کنند، شرکت‌کنندگان در کنفرانس ضمن محکوم کردن این اقدامات، رهبران کشورهای اسلامی را به رویارویی با این دسیسه و اتخاذ موضع یکپارچه در این خصوص در سازمان‌ها و تشکیلات بین المللی فرا می‌خوانند.
* روابط خوب بین اندیشمندان مصر و ایران
شایان ذکر است که در حاشیه‌ی کنفرانس نمایشگاهی به منظور نمایش دست‌آوردهای علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همچنین نمایشگاه دیگری برای عرضه‌ی کتاب برپا شد. اما آنچه توجه مرا به خود جلب کرد، تصویر بزرگی بود از اعضای هیئت اعزامی مصر به بیست و یکمین کنفرانس وحدت اسلامی و نیز تصویری از رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با تعدادی دیگر در دفتر دانشگاه مذاهب اسلامی. و این حکایت از آن دارد که میان علمای مصر و علمای ایران چنان روابط خوب و محکمی برقرار است که باعث شده این تصویر کم‌نظیر را در نمای بیرونی نمایشگاه نصب کنند.
از خداوند متعال می‌خواهیم این روابط را که به سود هر دو کشور و این دو ملت برادر است گسترده‌تر کند.
والله غالب علی أمره ولکن أکثر الناس لا یعلمون
